De moord op de Overtoom

De geheimzinnige verdwijning van Constant Busch, Nederlands aviateur van het eerste uur

Amsterdam, 20 oktober 1915. Tijdens een vechtpartij in het bijna voltooide woonhotel ‘Huize Vondel’ aan de Overtoom komt de voormalige vlieger Constant Busch ongelukkig ten val en overlijdt. Zijn belager, de architect Marcelis Muylwijk, doet geen aangifte, hij heeft al problemen genoeg. In plaats daarvan wurmt hij het lichaam van Busch in een houten kist. De kist sleept hij naar een pas gegraven kuil in de inpandige garage en dekt hem af met een laag zand. De volgende dag laat hij er bouwvakkers een laag beton over heen storten.

9 januari 1925. Op basis van een anonieme briefkaart begint de Amsterdamse politie bijna tien jaar later te graven in de garage aan de Overtoom en ontdekt de kist met daarin de stoffelijke resten van Constant Busch. De ontdekking en het daarop volgende proces tegen Marcelis Muylwijk veroorzaken een sensatie.

Van eind 1910 tot begin 1913 behoorde Constant Busch tot het kleine groepje Nederlandse vliegers dat met hun van hout en linnen gemaakte en door pianosnaren bij elkaar gehouden vliegtuigen regelmatig het luchtruim koos. Busch werd nooit zo bekend als Marinus van Meel of Henri Wijnmalen, maar zeker in Brabant was hij korte tijd een gevierd man.

Dit is het verhaal van zijn leven en gewelddadige dood.

• Hardback

• 152 pagina’s

• 100 foto’s en illustraties

• Prijs €35

• ISBN 978-94-91993-06-0

Recensies

Ruud Vos in 'Piloot en Vliegtuig' van september 2015

Op 20 oktober 1915 verdwijnt voormalig aviateur Constant Busch na een vechtpartij met architect Marcelis Muylwijk spoorloos. Busch behoort van 1910 tot 1913 tot het kleine groepje Nederlandse piloten dat met hun bouwsels regelmatig het luchtruim koos. Zijn verdwijning is maandenlang voor- paginanieuws, maar de ontknoping volgt pas in 1925 na een anonieme briefkaart. Die vermeldt dat Busch in een kist begraven ligt onder de vloer van een garage aan de Overtoom waarna de Amsterdamse politie hem op het spoor komt. Theo Wesselink ging een eeuw na dato op onderzoek uit en reconstrueert deze mis- daad aan de hand van onder meer talloze (ook in dit boek opgenomen) krantenknipsels. Daarin komt ook naar voren dat Constant Busch bepaald geen 'vlieghandje' had getuige de vele vliegincidenten waarbij hij betrokken was. Ook wordt uitgebreid ingegaan op de carrière van Marcelis Muylwijk en de samenloop van omstandigheden die leidde tot de dood van Busch.

Harm J. Hazewinkel in Luchtvaarthistorisch Tijdschrift ‘Luchtvaartkennis’ van spetember 2015

 Wie, afgaand op de titel, mocht denken dat Theo Wesselink nu ook in de voetsporen wil treden van Havank, Joop van den Broek of Jan Willem van de Wetering, heeft het mis. De moord - of beter “zware mishandeling , de dood ten gevolge hebbend” - waarover het gaat is niet aan Theo’s brein ontsproten maar heeft echt plaatsgevonden. Dat was op 22 oktober 1915 en het heeft nog een kleine tien jaar geduurd eer deze aan het licht kwam. De dader, ene Marcelis Muylwijk, werd gepakt en veroordeeld, maar de reden dat wij hier ondanks het niet direct bij ons blad horende onderwerp aandacht aan besteden, is gelegen in het slachtoffer, Constant Busch. Busch behoorde, ook al heeft hij nooit een brevet gehaald, tot een groep van vroege Nederlandse vliegers, die zich in 1910- 1913 bij de Eerste Nederlandsche Vliegvereeniging op de Molenheide met enig succes in de vliegkunst trachtte te bekwamen. Hieraan heeft de auteur ruim 40 van de 150 bladzijden gewijd, waarbij ook aandacht wordt geschonken aan andere pioniers als Adriaan Mulder en de wat minder bekende Arthur Monnier Harper. Zo is hier ook voor geïnteresseerden in de luchtvaarthistorie nog het nodige te vinden. Theo Wesselink heeft er voor gekozen geen lopend verhaal te vertellen, maar vooral (contemporaine) krantenberichten in extenso weer te geven. Het is daardoor eerder een bronnenpublicatie en leest dus niet direct als een spannende roman. Maar goed, de dader was aan het begin ook al bekend.

Erik Slot in ‘Ons Amsterdam’, oktober 2015

Betonnen schoenen

Hij was de man die als eerste in Amsterdam 'betonnen schoenen' kreeg, zoals de maffia het noemt: Constant Busch, vlieger-zonder- brevet. ln januari 1925 werd zijn stoffelijk overschot in de vloer van Huize Vondel op de Overtoom gevonden, tien jaar nadat hij spoorloos was verdwenen. Onder een laag beton. Wie had hem vermoord, wie had hem daar begraven? Theo Wesselink stelt de vragen in zijn boek De moord op de Overtoom. Maar was het wel moord? Busch werd in 1870 geboren, ging failliet als bakker en nam vlieglessen, maar keerde in 1913 zonder brevet terug naar Amsterdam. Twee jaar later verdween hij. Vanwege die vlieglessen was Busch geen onbekende voor Wesselink, die al veel gepubliceerd heeft over vliegpioniers. Minder bekend moet voor hem Marcelís Muylwijk zijn geweest, een architect die in onroerend goed investeerde. Hij kocht Huize Vondel in 1912 en verbouwde het tot een “woonhotel' (luxeappartementen). Beide mannen komen prachtig uit de verf. Wesselink heeft zo ongeveer elk archief bezocht en elk krantenartikel gevonden. Hij heeft de meeste ook integraal afgedrukt. Op de laatste bladzijde weten we dan ook alles. De vliegpionier en de pandeigenaar leerden elkaar kennen toen Busch aan Muylwijk voorstelde in het pand een automobielbedrijf te vestigen. De zakelijke relatie bekoelde, vooral toen Busch zich tijdens de Eerste Wereldoorlog als oorlogswinstmaker ontpopte. Muylwijk wilde hem uit zijn pand hebben. Hoe hij dat deed leest u maar in De moord op de Overtoom.

Peter Baeten in ‘Verenigde Vleugels’ van november 2015

'Een wel heel bijzonder boek ditmaal! Ook een bijzonder verhaal. Het gaat over Constant Busch die van eind 1910 tot begin 1913 behoorde tot de weinige Nederlanders die met wrakke bouwsels regelmatig het luchtruim kozen. Hoewel hij nooit een vliegbrevet heeft gehaald heeft Busch toch de nodige historie geschreven, al was het maar door al zijn kraakjes en mislukkingen. Toch overleefde hij die allemaal...behalve een vechtpartij in het toen bijna voltooide hotel Huize Vondel aan de Amsterdamse Overtoom op 20 oktober 1915! Busch verdween van de aardbodem. Eerst bijna tien jaar later werd zijn stoffelijk overschot aangetroffen in een houten kist in een kuil in de inpandige garage, onder de betonnen vloer. De dader wordt ontmaskerd; de architect Van Muylwijk. Er is nooit veel geschreven over Constant Busch als 'aviateur', méér over de geruchtmakende moordzaak en de daarop volgende rechtszaken en veroordeling. De auteur brengt in dit boek beide zaken bij elkaar. Het boek is dus een mix van luchtvaarthistorie en misdaadmysterie. Een genre dat mij overigens beide aanspreekt. Ik heb het dan ook met het nodige plezier gelezen.'